Studi Slavistici XXI (2024) 1
Blocco tematico

Polish Slavists at Italian Universities in the Period 1990–2020

PDF (Italian)
  • Viviana Nosilia
Viviana Nosilia
University of Padua
Bio
DOI: https://doi.org/10.36253/Studi_Slavis-15601

Published 2024-07-11

How to Cite

Nosilia, V. (2024). Polish Slavists at Italian Universities in the Period 1990–2020. Studi Slavistici, 21(1), 209–228. https://doi.org/10.36253/Studi_Slavis-15601

Copyright (c) 2024 Viviana Nosilia

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Abstract

Professors from Poland have always been relatively numerous at Italian universities. The time-span 1990–2020 has seen some significant changes owing not only to a natural generational turnover, but also to processes that affect the reasons and ways that lead them to the Peninsula.

The article deals primarily with researchers who managed to become faculty members at Italian universities. These scholars have created a wide range of      materials for teaching and popularising Polish language and literature, thus continuing the trend initiated in the previous years. Most of them were active as specialists in Polish studies (mainly in the field of literature), but this is by far not a general rule. Some of the fields which were frequently investigated by these scholars are the following ones: the relations between Poland and Italy, the circulation of texts, writers, and motifs, Polish diaspora in Italy, and the history of translations and translation studies.

PDF (Italian)

References

  1. Banasik 2002: A. Banasik, Jak uwodzą politycy? Język marketingu politycznego w kampanii wyborczej ’97, Katowice 2002.
  2. Banjanin 2019: L. Banjanin, P. Lazarević Di Giacomo, K. Stantchev (a cura di), Per Aleksander Naumow. Studi in suo onore, Alessandria 2019.
  3. Bąkowska 2023: N. Bąkowska, Metafikcja komiczna i komizm metafikcyjny w dramatach Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza. Studium porównawcze, Warszawa 2023.
  4. Bernardini 2009: L. Bernardini, Andrzej Zieliński (12 ottobre 1936-26 novembre 2008), “Pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, iii, 2009, pp. 691-694.
  5. Bernardini 2019: L. Bernardini, [rec.:] Andrzej Zieliński, Presenza polacca nell’Italia dell’entre-deux-guerres, Franco Angeli, Milano 2018, pp. 224, “Pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, x, 2019, pp. 132-138.
  6. Bernardini 2020: L. Bernardini, [rec.:] Zygmunt Krasiński, Riflessi inediti del Risorgimento nelle lettere dall’Italia, introduzione, traduzione e cura di Iwona Dorota, CIRVI, Moncalieri 2019, pp. 586, “Pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, xi, 2020, pp. 197-203.
  7. Błażewski 2000: M. Błażewski, Setnik przypowieści uciesznych, wydał J. Ślaski, Warszawa 2000.
  8. Choińska, Pachowicz 2022: K. Choińska, M. Pachowicz, Aleksander Wilkoń (1935-2022). Językoznawca, filolog, naukowiec, artysta..., “Humanities and Cultural Studies”, iii, 2022, 1, pp. 75-88.
  9. Cichoń 2017: A. Cichoń (zebr. i oprac.), Polacy we Włoszech. Kto jest kim, ii, Rzym 2017.
  10. De Fanti 1990: S. De Fanti (a cura di), Munera polonica et slavica Riccardo C. Lewanski oblata, Udine 1990.
  11. Di Filippo 2017: M. di Filippo, Introduzione, in: M. di Filippo, F. Esvan (a cura di), Studi di linguistica slava. Volume dedicato a Lucyna Gebert, Napoli 2017, pp. 7-14.
  12. Dorota 2019: Z. Krasiński, Riflessi inediti del Risorgimento nelle lettere dall’Italia, introduzione, trad. e cura di Iwona Dorota, Moncalieri 2019.
  13. Dorota 2020: I. Dorota, Zofia e Livio Odescalchi alla luce di due fonti epistolari, “Fabrica Litterarum Polono-Italica, ii, 2020, pp. 95-108.
  14. Fici Giusti et al. 1991: F. Fici Giusti, L. Gebert, S. Signorini, La lingua russa: storia, struttura, tipologia, Roma 1991.
  15. Franczak 2006: G. Franczak, Vix imitabilis. La Griselda polacca fra letteratura e cultura popolare, Kraków-Udine 2006.
  16. Franczak 2007: G. Franczak, Un bibliofilo che i libri li leggeva, in: A. Ceccherelli et al. (a cura di), Italia Polonia Europa. Scritti in memoria di Andrzej Litwornia, Roma 2007, pp. 22-41.
  17. Franczak 2017: G. Franczak, Filologia mapy. Badanie dawnej kartografii metodą krytyki tekstu na przykładzie toponimii mapy Księstwa Połockiego S. Pachołowieckiego z 1580 roku, “Terminus”, xix, 2017, 1, pp. 193-252.
  18. Franczak 2021: G. Franczak, Who Is Lying About Where “Russia” Lies? Some Notes on 16th-century Polish Ghostmapping of Muscovy, “Pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, 12, 2021, pp. 133-162.
  19. Gebert 2020: L. Gebert, Polonistica italiana e linguistica, “Europa Orientalis”, xxxix, 2020, pp. 71-87.
  20. Graciotti 1983: S. Graciotti, La polonistica in Italia, in: S. Graciotti, K. Żaboklicki (a cura di), La polonistica in Italia e l’italianistica in Polonia 1975-1979 (con saggio bibliografico a cura di J. Křesálková, Wrocław 1983 (= Conferenze, 86), pp. 3-13.
  21. Graciotti 1991: S. Graciotti, Od Renesansu do Oświecenia, i-ii, przekłady z języka włoskiego: W. Jekiel, A. Litwornia, A. Mazanek, M. Ślaska, J. Ślaski, T. Ulewicz; z języka francuskiego: J. Rogoziński; z języka łacińskiego: G. Błachowicz, Warszawa 1991.
  22. Janas 1997: J. Janas, Jan Andrzej Morsztyn sommelier barocco, in: L. Marinelli et al. (a cura di), Polonia, Italia e culture slave: aspetti comparati tra storia e contemporaneità, Roma-Varsavia 1997, pp. 77-86.
  23. Janas 2007: J. Janas, Szkice o literaturze i języku polskim, Fasano (br) 2007.
  24. Jekiel 1985: W. Jekiel, Działalność Instytutu Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UW “Polonicum”, “Biuletyn Polonistyczny”, xxviii, 1985, 3-4 (97-98), pp. 130-135.
  25. Jekiel 2005: W. Jekiel, Jakuba Boczyłowicza Orator politicus, in: A Ceccherelli et al. (a cura di), Per Jan Ślaski, Padova 2005, pp. 195-206.
  26. Jekiel 2008: W. Jekiel, Circuiti editoriali in Polonia negli anni 1944-2000, in: K. Jaworska (a cura di), Polonia tra passato e futuro, Milano 2008, pp. 125-153 [ripubblicato a cura di A. Ajres in “Pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”, iv, 2013, pp. 230-265].
  27. Jelonkiewicz 2013: M. Jelonkiewicz, Wspomnienie o Wojciechu Jekielu, “Kwartalnik Polnicum”, vii, 2013, 2 (14), pp. 59-60.
  28. Kaszycka s.d.: A. E. Kaszycka, Intervista ad Aleksander Wilkoń, “Università degli Studi di Napoli L’Orientale Web Magazine”, <http://magazine.unior.it/ita/content/intervista-ad-aleksander-wilkon>, s.d. (ultimo accesso: 26.12.2023).
  29. Kerski 2008: B. Kerski, La rivista “Kultura” di Jerzy Giedroyc, “Pl.It – Rassegna italiana di argomenti polacchi”, ii, 2008, pp. 577-599.
  30. Kowalcze-Franiuk 2017: K. Kowalcze-Franiuk, Język vs kultura – tożsamość kulturowa dwujęzycznych reprezentantów emigracji okołosolidarnościowej we Włoszech, “pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi”, viii, 2017, pp. 144-159.
  31. Kreisberg 1990: A. Kreisberg, Sporchi, brutti, cattivi. Alcuni aspetti dell’analisi contrastiva italo-polacca del campo lessicale della valutazione, in: Problemi di morfosintassi delle lingue slave, ii, Bologna 1990, pp. 59-77.
  32. Kreisberg 2001: A. Kreisberg, Le storie colorate, Pescara 2001.
  33. Kreisberg 2004: A. Kreisberg, Problemi dell’analisi lessicale nell’ottica glottodidattica, “Studi Slavistici”, i, 2004, pp. 213-222.
  34. Lenart 2005: M. Lenart, Polscy podróżnicy w padewskiej bazylice św. Justyny, Opole 2005.
  35. Lenart 2013: M. Lenart, Patavium, Pava, Padwa. Tło kulturowe pobytu Jana Kochanowskiego na terytorium Republiki Weneckiej, Warszawa 2013.
  36. Lewański 1986: R.C. Lewanski, Antologia della letteratura polacca. Medioevo, Rinascimento, Barocco, Illuminismo. Testi a fronte, Udine 1986 (= EstEuropa, 5).
  37. Lewański, Kanceff 1988: R.K. Lewański, E. Kanceff (a cura di), Viaggiatori polacchi in Italia, Genève 1988.
  38. Lewański et al. 1989-1990: R.K. Lewański, G. Mantovani, “Bibliotheca nationis Polonae”. Libri e donatori (sec. xvii-xviii), “Quaderni per la storia dell’Università di Padova”, xxii-xxiii, 1989-1990, pp. 173-219.
  39. Litwornia 1997: A. Litwornia, Ryszard Kazimierz Lewański (24 listopada 1918 – 30 maja 1996), “Pamiętnik Literacki”, lxxxviii, 1997, 4, pp. 229-234.
  40. Litwornia 2007: A. Litwornia, Polonistyka na uczelniach włoskich, “Postscriptum”, xvi, 2007, 1 (53), pp. 269-273.
  41. Burello, Litwornia 2000: L. Burello, A. Litwornia (a cura di), La porta d’Italia. Diari e viaggiatori polacchi in Friuli-Venezia Giulia dal xvi al xix secolo, Udine 2000.
  42. Liotta, Mazanek 1992: R. Liotta, A. Mazanek, La lingua polacca, ii (Tavole sinottiche. Vocabolario), Milano 1992.
  43. Marchesani 1994: P. Marchesani, Cinquant’anni di studi polonistici in Italia (1940-1990), in: G. Brogi Bercoff et al. (a cura di), La slavistica in Italia. Cinquant’anni di studi (1940-1990), Roma 1994, pp. 271-338.
  44. Marinelli, Stryjecka 2014: L. Marinelli, A. Stryjecka, Corso di lingua polacca, Milano 2014.
  45. Marzec 2023: U. Marzec, Problematiche linguistiche nell’insegnamento della lingua polacca agli italiani – alcuni punti critici della lingua polacca per gli italofoni, in: Perché la Polonia? Storie e biografie di personaggi noti e comuni legati alla terra polacca, Roma 2023, pp. 209-231.
  46. Mazanek, Wójtowiczowa 1986: A Mazanek, J. Wójtowiczowa, Idiomy polsko-włoskie. Fraseologia idiomatica polacco-italiana: guida pratica, Warszawa 1986.
  47. Minissi 2008: N. Minissi, Bio-bibliografia, in: Alla professoressa Jolanta Żurawska. Studi offerti da colleghi e amici, a cura di N. Minissi e W. Walecki, Kraków-Napoli 2008, pp. 27-34.
  48. Miodunka 2014: W.T. Miodunka, La polonistica italiana nel contesto della polonistica mondiale, in: M. Ciccarini, P. Salwa (a cura di), Maestri della polonistica italiana: atti del convegno dei polonisti italiani 17-18 ottobre 2013, Roma 2014, pp. 9-26.
  49. Miodunka 2022: W.T. Miodunka, Aleksander Wilkoń (1935-2022). Wspomnienie, “Ling­Va­ria”, xvii, 2022, 2, pp. 9-12.
  50. Naumow 1996: A. Naumow, Wiara i historia, Kraków 1996.
  51. Naumow 2011: A. Naumow, Se e come esiste la letteratura slavo-ecclesiastica, “Studi Slavistici”, viii, 2011, pp. 305-316.
  52. Naumow 2013: A. Naumow, Aniołowie w cerkiewnosłowiańskiej hymnografii, “Rocznik Teologiczny”, lv, 2013, pp. 67-89.
  53. Okoń 2010: J. Okoń, Andrzej Zieliński (12 października 1936-26 września 2008), “Pamiętnik Literacki”, ci, 2010, 4, pp. 221-231.
  54. Piacentini 2022: M. Piacentini, Jan Ślaski (1934-2022), “Ricerche Slavistiche”, v (n.s.) (lxv), 2022, pp. 441-449.
  55. Prokop, Jaworska 1990: J. Prokop, K. Jaworska, Letteratura e nazione. Studi sull’immaginario collettivo nell’Ottocento polacco, Torino 1990.
  56. Przybylska 2011: A. Przybylska, “Don Ildebrando” w świetle iettatury: próba interpretacji etnologicznej opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, “Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, xxii, 2011, 1-2 (127-128), pp. 289-312.
  57. Putka 2007: I. Putka, Aspetti linguistici della narrazione nella prosa di giovani scrittori polacchi (W. Kuczok e M. Witkowski), in: A. Ceccherelli et al. (a cura di), Italia Polonia Europa. Scritti in memoria di Andrzej Litwornia, Roma 2007, pp. 314-324.
  58. Putka 2011: I. Putka, Le formazioni italiane tipo padellata e la loro traduzione in polacco, “Studi Slavistici”, viii, 2011, pp. 175-184.
  59. Putka 2014: I. Putka, La linguistica polacca in Italia, in: M. Ciccarini, P. Salwa (a cura di), Maestri della polonistica italiana: atti del convegno dei polonisti italiani 17-18 ottobre 2013, Roma 2014, pp. 193-206.
  60. Raffo 2005: A.M. Raffo, Didascalia per una foto che non c’è, in: A. Ceccherelli et al. (a cura di), Per Jan Ślaski. Scritti offerti da magiaristi, polonisti, slavisti italiani, Padova 2005, pp. iii-vi.
  61. Raffo, Jekiel 2001: A. M. Raffo, W. Jekiel, O polonistyce florenckiej, in: S. Dubisz et al. (red.), Polonistyka na świecie. Pierwszu Kongres polonistyki zagranicznej. Warszawa, 4-6 września 1998 roku (wybór materiałów), Warszawa 2001, pp. 280-283.
  62. Ranocchi 2013: E. Ranocchi, Ryszard Kazimierz Lewański (1918-1996), “Pl.It – Rassegna italiana di argomenti polacchi”, iv, 2013, pp. 130-131.
  63. Sawicka 2009/2020: E. Sawicka, Jerzy Pomianowski. 13.01.1921-29.12.2016, Culture.pl, <https://culture.pl/pl/tworca/jerzy-pomianowski>, creazione: 2009, ultima modifica: 08.08.2020 (ultimo accesso: 05.02.2024).
  64. Schulz 2001: B. Schulz, Le botteghe color cannella. Tutti i racconti, i saggi e i disegni, tradd. di A. Vivanti Salmon, V. Verdiani e A. Zieliński, a cura di F. M. Cataluccio, Torino 2001.
  65. Stryjecka 2010: A. Stryjecka, Ile można wypić wina do obiadu? Elementy kultury formalnej i nieformalnej w tekstach dla cudzoziemców, “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, xvii, 2010, pp. 131-136.
  66. Stryjecka 2011: A. Stryjecka, Wszystkiego najlepszego i połamania czego?, “Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, xviii, 2011, pp. 217-222.
  67. Ślaski 1991: J. Ślaski, Wokół literatury włoskiej, węgierskiej i polskiej w epoce Renesansu: szkice komparatystyczne, Warszawa 1991.
  68. Ślaski 1992: J. Ślaski (wyboru dokonał), Średniowiecze Renesans Barok, Warszawa 1992.
  69. Tomassucci 2007: G. Tomassucci, Ośrodek polonistyczny w Pizie, “Postscriptum”, xvi, 2007, 1 (53), pp. 303-304.
  70. Verdiani 1956: C. Verdiani, La lingua polacca, Firenze 1956.
  71. Wanicka 2020: M. Wanicka, Czytać między przekładami. Rzecz Czarnoleska Juliana Tuwima w języku włoskim, “Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, xxxviii, 2020, pp. 251-268.
  72. Wilkoń 2001: A. Wilkoń, In quale polacco è stato scritto il Pan Tadeusz? (Sulla base del frammento C’era il frutteto), in: A. Ceccherelli et al. (a cura di), Per Mickiewicz. Atti del Convegno internazionale nel bicentenario della nascita di Adam Mickiewicz, Accademia Polacca di Roma, 14-16 dicembre 1998, Varsavia-Roma 2001, pp. 86-95 [ristampato in A. Wilkoń, Saggi di filologia slava, Napoli 2002, pp. 97-110].
  73. Wilkoń 2002a: A. Wilkoń, Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej, Kraków 2002.
  74. Wilkoń 2002b: A. Wilkoń, Saggi di filologia slava, Napoli 2002.
  75. Woś 1984: J. W. Woś, Polacchi a Firenze. Dal medioevo ai nostri giorni, Firenze 1984 (Firenze 20222).
  76. Woźniak 2020a: M. Woźniak, Polonistica italiana e italianistica polacca, “Europa Orientalis”, xxxix, 2020, pp. 245-261.
  77. Woźniak 2020b: M. Woźniak, Raccontare la Polonia del secondo dopoguerra ai ragazzi. Le traduzioni italiane dei romanzi di Janusz Domagalik, Irena Jurgielewicz e Hanna Ożogowska, “Pl.It – Rassegna italiana di argomenti polacchi”, xi, 2020, pp. 4-27.
  78. Woźniak et al. 2014: K. Biernacka-Licznar, B. Staniów, M. Woźniak, Przekłady w systemie małych literatur. O włosko-polskich i polsko-włoskich tłumaczeniach dla dzieci i młodzieży, Toruń 2014.
  79. Wyrembelski 2014: M. Wyrembelski, Re “Metà-uccio”: alcune riflessioni sulla traduzione italiana di “Król Maciuś Pierwszy”, in: Janusz Korczak. Educatore, letterato, filosofo, Trento 2014, pp. 51-68.
  80. Zielinski, Bertone 1996: A. Zielinski [sic], G. Bertone, Grammatica polacca, Milano 1996 (= Grammatiche Tascabili).
  81. Żurawska 1994a: J. Żurawska, “Goffredo” e “Gofred”, evoluzione d’un testo, in: Ead. (a cura di), Il Rinascimento in Polonia, Napoli 1994, pp. 183-200.
  82. Żurawska 1994b: J. Żurawska, La novella di Bernabò nella tradizione polacca, in: Ead. (a cura di), Il Rinascimento in Polonia, Napoli 1994, pp. 337-351.
  83. Żurawska 1995: J. Żurawska, Una Costituzione al bivio, in: Ead. (a cura di), La Costituzione polacca del 3 maggio 1791 e il costituzionalismo europeo del xviii secolo. Atti del Colloquio italo-polacco 1991, Napoli 1995, pp. 91-102.
  84. Żurawska 2001a: J. Żurawska, Grażyna. Raffronti critici e traduzioni italiane e francesi, in: A. Ceccherelli et al. (a cura di), Per Mickiewicz, Varsavia-Roma 2001, pp. 326-334.
  85. Żurawska 2001b: J. Żurawska, Studia polonistyczne na Uniwersytecie w Neapolu, in: S. Dubisz et al. (red.), Polonistyka na świecie. Pierwszu Kongres polonistyki zagranicznej. Warszawa, 4-6 września 1998 roku (wybór materiałów), Warszawa 2001, pp. 289-291.
  86. Żurawska 2002: J. Żurawska, Mickiewicz tłumaczem siebie samego, in: I. Opacki (red. nauk.), Dzieło literackie i książka w kulturze. Studia i szkice ofiarowane profesor Renardzie Ocieczek w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, Katowice 2002, pp. 365-371.
  87. Żurawska 2009: J. Żurawska, Gałczyński i muzyka. Od struktury melicznej, poprzez libretta do kompozytorskiej inspiracji, Kraków 2009.